گز ایرانی بخصوص گز تخت جمشید قم یک شیرینی سنتی ایرانی است که منشأ آن در شهر اصفهان در مرکز ایران است و نام خود را از یک گیاه بومی صحرایی در رشته کوه زاگرس به نام گز انگبین (شیره انگبین) از خانواده گز گرفته شده است.
شیره این گیاه که شیری و شیرین است، سالانه جمع آوری شده و با مواد دیگری مانند مغز بادام یا پسته، سفیده تخم مرغ و گلاب مخلوط می شود تا شیرینی گز درست شود که طعمی منحصر به فرد به شیرینی می بخشد و منحصر به فرد بودن آن را در مقایسه با آن حفظ می کند.
نوقاهای مشابه اروپایی گز ایرانی به طور سنتی در خانوارهای خاورمیانه تهیه می شود که از جایگاه یک شیرینی اصلی برخوردار است.
گز نوقاهای دست ساز و قدیمی ایرانی به صورت تکی به شکل گرد هستند که معمولاً قطری بین 2 تا 3 اینچ با ضخامت نیم اینچ دارند.
برای تهیه گز امروزی ایرانی، فویل آلومینیومی را با اسپری نچسب آشپزی اسپری می کنند که روی آن، مخلوط سفتی که از ترکیب سفیده تخم مرغ، شربت ذرت، پسته، نمک، شکر و آب روی حرارت به دست می آید.
به آرامی لایه لایه شده، در یخچال گذاشته و در نهایت آورده می شود. پس از تنظیم بیرون بیاورید و به مربع برش دهید.
به طور سنتی، گز ایرانی به عنوان یک میان وعده مصرف می شود، اگرچه ممکن است به طور رسمی در شام همراه با چای داغ نیز سرو شود.
این شیرینی ایرانی در ایام جشن نیز یکی از خوراکی‌های محبوب است، زمانی که بسیاری از قنادی‌ها این شیرینی‌های بسته‌بندی شده در جعبه‌های هدیه را به فروش می‌رسانند، زیرا هدیه‌ای ایده‌آل برای اقوام هستند.
نبات های گاز ایرانی به صورت تکی بسته بندی نمی شوند. در عوض، تمام برش های نوقا در یک جعبه با آرد پاشی بسته بندی می شوند تا شیرینی ها به یکدیگر نچسبند.
به طور کلی این شیرینی ها در جعبه های چوبی نگهداری می شوند، البته در برخی از خانه ها یا فروشگاه های مدرن از جعبه های فلزی، مقوایی یا پلاستیکی نیز استفاده می شود.
غالباً گز ایرانی ممکن است در اندازه های بزرگتر فروخته شود که قبل از سرو یا خوردن به قطعات لقمه ای بریده می شود.
